Wyszukiwarki genealogiczne

Jest to kolejny wpis o tym, jak stworzyć drzewo genealogiczne rodziny napisany przede wszystkim z myślą o początkujących genealogach, ale też i dla siebie — wyszukiwarek jest dużo i zdarza się, że zapominam adresu którejś z nich.
Wyszukiwarki genealogiczne są najbardziej efektownym narzędziem wykorzystywanym przy poszukiwaniu przodków. Można powiedzieć, że wręcz efekciarskim — wzbudzają największe zainteresowanie i mogą dać bardzo duże przyrosty przy tworzeniu drzew genealogicznych. Zdarzają się sytuacje, że dzięki nim w ciągu kilku dni można stworzyć wywód przodków sięgający początków XIX wieku lub końca XVIII. Nawet niektórzy mówią na nie wyszukiwarki przodków. Jednakże korzystanie z nich nie jest wolne od pułapek, a prowadząc za ich pomocą poszukiwania genealogiczne, warto wspomóc się lekturą na forach genealogicznych, aby uniknąć wpadek.
Wyszukiwarki grobów – miejsc pochówków, sposoby korzystanie do celów genealogicznych z bibliotek cyfrowych, Genealogy Indexer oraz baza małych przedwojennych firm warszawskich zostały omówione w innych wpisach.

Geneteka

Największą i najbardziej znaną wyszukiwarką indeksów aktów metrykalnych jest Geneteka znajdująca się na stronie Polskiego Towarzystwa Genealogicznego. Teoretycznie obejmuje swoim zasięgiem wszystkie obszary dawnej Polski, a nawet USA i Gruzję (ale szczątkowo). Jednak najwięcej indeksów jest z terenów województw mazowieckiego i łódzkiego. Warszawa ze ogromną względu na liczbę indeksów jest potraktowana szczególnie, jak osobne województwo. Genetece poświęciłem kilka wpisów: począwszy od jej historii, podstawowe informacje, jak prowadzić poszukiwania, poszukiwaniach przekręconych nazwisk gdzie znaleźć akty do indeksów. Część z tych artykułów jest adekwatna także do pozostałych wyszukiwarek indeksów.
Na stronie PTG są dostępne również inne wyszukiwarki genealogiczne: meldunkowe (danymi są różnego rodzaju spisy), wypadki warszawskie z gazet, nekrologi z Życia Warszawy 1945 roku oraz część Polskiej Deklaracji o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych z 1926 roku.

Wyszukiwarki Wielkopolskie

Jeżeli chce się stworzyć drzewo genealogiczne rodziny pochodzącej z Wielkopolski można prawie wcale nie odwiedzać portalu PTG, a korzystać z olbrzymich zasobów Wielkopolskiego Towarzystwa Genealogicznego — Gniazdo. WTG-Gniazdo prowadzi wiele projektów indeksacyjnych. Dwa z nich to są indeksy aktów metrykalnych: Projekt Poznań i Basia, pozostałe to Nekrologi z różnych gazet, Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, Wielkopolscy Księża, Straty armii pruskiej oraz Cmentarz Samotna.

Z kolei Archiwum Państwowe w Poznaniu udostępniło Kartotekę ewidencji ludności (1870-1931)

Indeksy z województwa lubelskiego

Osoby skupione wokół Portalu Lubelskie Korzenie indeksy z województwa lubelskiego od 6 lat swoje indeksy udostępniają w wyszukiwarce Regestry – Regionalnej Bazie Indeksów. Warto podkreślić, że doświadczenia Lubelskich Korzeni we współpracy z Family Search nad indeksacją parafii lubelskich dla Kościoła Mormonów zaowocowały podobnym projektem dla Galicji zorganizowanych pod patronatem Małopolskiego Towarzystwa Genealogicznego.

Wyszukiwarka dla województwa pomorskiego

Wyszukiwarka Pomorskiego Towarzystwa Genealogicznego – PomTG jest jedną z najstarszych w Polsce, prawie równolatką Geneteki. Oprócz indeksów akt metrykalnych znajdują się tam indeksy cmentarzy oraz pomników.

Projekt Podlasie

Jest to projekt indeksacji różnych akt prowadzony przez grupę osób mających korzenie na Podlasiu i Mazowszu. Strona projektu.

Wyszukiwarka w nadbiebrzańskich parafiach Jamińskiego Zespołu Indeksacyjnego

Lokalne stowarzyszenie JZI zajmujące się wycinkiem województwa podlaskiego od kilku lat bardzo dokładnie indeksuje okoliczne parafie. Indeksy zawierają wszystkie nazwiska zawarte w aktach, więc także świadków i chrzestnych. Wyszukiwarka Geneo znajduje także i te osoby.

Wyszukiwarka Family Search

FamilySearch zawiera chyba największą bazę dokumentów pomagających szukać korzeni. Niestety większość z nich znajduje się na mikrofilmach i nie jest przeniesiona do internetu. Ale nawet ta mała część jest niezwykle interesująca. Dzięki wolontariuszom część z tego została zindeksowana. Zasoby oczywiście dotyczą nie tylko Polski. Na Family Search jest możliwość stworzenia drzewa genealogicznego rodziny, a wyszukiwarka przeszukuje również drzewa innych osób.

Wyszukiwarki genealogiczne z lat wojny i późniejszych

Wiele osób napotyka problemy ze stworzeniem drzewa genealogicznego już na początku pracy — zawierucha wojenna i wczesne lata po niej były hekatombą i wędrówką ludów. Dlatego często są przydatne wyszukiwarki z tamtych lat, gdy nie ma się żadnego punktu zaczepienia. Lista Strat osobowych i ofiar represji pod okupacją niemiecką powstała w 2006 roku i jej zadaniem było zebranie rozproszonych informacji z lat 1939-1945. Niemal bliźniaczy projekt to Indeks represjonowanych obejmujący osoby, które po 17 września 1939 r. doznały represji ze strony okupanta sowieckiego. Część z tych materiałów uzyskano dzięki Stowarzyszeniu „Memoriał” w Moskwie. Na stronie Ośrodka Karta jest jeszcze kilka ciekawych wyszukiwarek/baz danych z okresu XX wieku.
Na stronach IPN znajdują się również wyszukiwarki: katalog kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL, katalog funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa, osoby pełniące funkcje publiczne oraz katalog osób „rozpracowywanych”.
Od końca 2018 roku funkcjonuje wyszukiwarka sygnatur Centralnego Archiwum Wojskowego WBH.

Inne wyszukiwarki genealogiczne

Na stronie Muzeum Wojska Polskiego znajduje się baza oficerów Wojska Polskiego 1918-1921. Niestety nie ma do niej wyszukiwarki i trzeba przeszukać spis alfabetyczny.
Dla prowadzących poszukiwania na terenach Austrii przydatna będzie GenTeam, na Węgrzech mój artykuł oraz RadixIndex, a we Francji Filae (zakupione w 2021 przez MyHeritage) oraz Geneanet. Paryż ma swój ciekawy portal zindeksowanych aktów stanu cywilnego.
Nie można też zapomnieć o wyszukiwarkach w programach genealogicznych jak Ancestry, MyHeritage, aczkolwiek w większości są to dane z innych drzew i powtórzone z FamilySearch. W znaczącej części są płatne, ale czasami zdarzają się promocje.

Jak stworzyć drzewo genealogiczne rodziny za pomocą wyszukiwarki

Mimo, że w wyszukiwarce mogą być pokazane wszelkie dane do dopisania danej osoby do drzewa genealogicznego, należy starać się dotrzeć do aktu. Nierzadkie są przypadki błędów zarówno powstałych podczas spisywania aktu, jak i jego odczytania. Spotkać można się nawet z takimi kuriozalnymi przypadkami, że zostają zamienione nazwiska (zwykle podczas spisywania), a błędy odczytu też się zdarzają, aczkolwiek jestem pod wielkim wrażeniem dokładności odczytu przez wiele koleżanek i kolegów straszliwych bazgrołów.

Z drugiej strony, jeżeli w wyszukiwarce nie ma interesującego nas nazwiska, to mogło być błędnie odczytane — należy sprawdzić różne kombinacje — pisałem o tym przy okazji Geneteki lub jeszcze nie zostać zindeksowane (należy sprawdzić zakres i stan indeksacji). Mimo że indeksy idą w dziesiątki milionów, to jeszcze daleko, aby wszystko zindeksować. Wiele dokumentów uległo zniszczeniu, dlatego ważne są też źródła poza metrykalne.

Szerzej na ten temat napisała Grażyna Rychlik w artykule O ograniczonym zaufaniu do baz indeksów –>

Artykuł z cyklu Kurs dla początkujących genealogów – materiały