Dzieje potomków Jana Henryka Klawe

Maria Klawe-Mazurowa napisała szalenie ciekawą książkę o losach swoich przodków. Właśnie wydany został tom pierwszy zatytułowany Z Meklemburgii do Warszawy z zapowiadanej trzytomowej serii Dzieje potomków Jana Henryka Klawe. W tej części autorka opisuje czasy mniej więcej od końca XVIII wieku do połowy XIX, skupiając się głównie na dwu pierwszych pokoleniach przybyłych do Warszawy i zapuszczających tam swoje korzenie.

Szczegółowo opisane historie rodziny zwykle są ciekawe tylko dla kręgu rodzinnego, ale w przypadku tej książki tak nie jest. Po pierwsze, rodzina Klawe wyraziście zapisała się w historii Warszawy i dlatego osoby lubiące gromadzić informacje o tym mieście będą nią zainteresowane. Nazwisko Klawe jest przede wszystkim kojarzone z początkami przemysłu farmaceutycznego, a następnie jednym z największych producentów farmaceutycznych w Polsce międzywojennej. Po wojnie zostało znacjonalizowane i obecnie znane jest pod nazwą Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne „Polfa” znajdujące się na warszawskiej Woli. Drugim, niezwykle istotnym przedsięwzięciem, w które zaangażowana była rodzina Klawe to browar początkowo działający pod marką Haberbusch, Schiele i Klawe. Po nacjonalizacji to Warszawskie Zakłady Piwowarskie, a następnie Browary Warszawskie.

Po drugie, autorka wykonała niezwykle drobiazgową i fachową (wszak z wykształcenia jest historykiem) kwerendę. Wydobyte przez nią materiały źródłowe nie tylko bardzo szczegółowo opisują historię rodziny, ale także dogłębnie pokazują stosunki panujące wśród kilku grup społecznych. Co prawda główną osią opowieści są średnio- i zamożne rodziny wyznania ewangelicko-augsburskiego, ale w części informacje są uniwersalne dla wszystkich wyznań. Tak więc poznajemy zasady obowiązujące właścicieli lub dzierżawców takich przedsięwzięć jak piekarnie, młyny, browary czy apteki. Dla mnie jako genealoga cenne było zwrócenie uwagi, jakie jeszcze źródła pominąłem, poszukując informacji o swojej rodzinie.

I w końcu z metodologicznego punku widzenia Maria Klawe-Mazurowa przedstawiła jak krytycznie podchodzić do materiałów źródłowych. W szczególności rozbudowane są części poświęcona aktom metrykalnym oraz numeracji domów w Warszawie. Co ciekawe, opowieść o historii rodziny Klawe płynnie przechodzi w ten niemal dydaktyczny materiał, który jest napisany w równie ciekawy sposób co losy rodziny.

Podobny pomysł na książkę o historii rodziny miała Grażyna Rychlik, ale w jej przypadku część dotycząca historii rodziny jest wyraźnie oddzielona od treści poświęconej tematyce genealogicznej. Oba podejścia mi się podobają i nie wiem, które kiedyś wybiorę.

Może nie jestem w pełni obiektywny w ocenie książki — losy części mojej rodziny biegły w pewnym stopniu podobnie (chociażby z powodu przynależności do tego samego zboru). Dlatego też pewnie odbieram ją bardziej osobiście niż przeciętny czytelnik. Z powyższego względu jest też dla mnie gotowcem, gdzie jeszcze powinienem się udać w poszukiwaniu dokumentów. Dla innych książka może być wskazówką, jakie jeszcze źródła warto przeszukać. No i mam przyjemność znać autorkę od pewnego czasu.

Z Meklemburgii do Warszawy
Dzieje potomków Jana Henryka Klawe

Maria Klawe-Mazurowa
Warszawa 2017
ISBN 978-83-945874-0-6
540 stron

Książka jest dostępna w Księgarni Historycznej.