Chyba każdy kraj ma legendę o swoim szlachetnym rozbójniku. W Anglii i nie tylko, każdy słyszał, kim był Robin Hood, w Polsce i Słowacji Juraj Janosik, a Rumunii Adam Duma.
Adam Duma pochodził z rodziny chłopskiej i był nauczycielem we wsi Slatina Nera znajdującej się kilkanaście kilometrów od miejscowości Oravița okręgu Caraș-Severin. W Oravița urodzili się moi przodkowie Aleksandrowie Duma ojciec (ok. 1816 roku) i syn (1859 rok), więc nic dziwnego, że zainteresowałem się tą postacią. Bliskość terytorialna wskazuje, że mogli być krewnymi, ale stosunkowa duża popularność nazwiska w Rumunii wskazuje, że pokrewieństwo może być dalekie.
Niestety, poszukiwania genealogiczne w Rumunii muszą się odbywać na miejscu, odmówiono mi przeprowadzenia kwerendy, więc pewnie nie dowiem się czy to rodzina.
Nazwisko Duma w Rumunii
Według serwisu Forebears w Rumunii nazwisko Duma znajduje się na 300 miejscu pod względem popularności. Nosi je 8,735 osób (ludność Rumunii to 19 milionów). Dla porównania, według tego samego serwisu, nazwisko Markowski nosi w Polsce 26,656 osób dając miejsce setne w rankingu popularności. Nad jakością danych w serwisie można dyskutować, gdyż według bazy PESEL w 2019 roku nazwisko Markowski (a) nosiło 21 306 mężczyzn i kobiet (więcej na ten temat można znaleźć w artykule Dawne nazwiska polskie szlacheckie i współczesne).
Nazwisko Duma jest na tym terenie odnotowywane już od 1632 roku. W dokumencie z 20 sierpnia 1632 roku został odnotowany mieszkający w Karánsebes Gáspár Duma. Tłumaczenie jego zawodu: szolgabiró nie jest według mnie jednoznaczne, ale najprawdopodobniej sędzia. Natomiast w 1635 roku szlachetna Hedvig Török z Karánsebes , wdowa po zmarłym szlachcicu Gáspárze Duma (chyba tym samym), mieszkająca w Karánsebes, sporządziła testament dla posiadłości Tinko i Alsó-Zagusény w hrabstwie Szörény.
Czy ci różni Duma w tym obszarze to ich potomkowie lub rodzina? Pewnie się nie dowiem. Może też, jak w Polsce nazwisko właścicieli ziemskich przechodziło tam na ich poddanych? Banat był pod panowaniem tureckim do 1718 roku, a następnie stał się częścią Cesarstwa Austriackiego.
Adam Duma nazywany Neamţu
Legend o Adamie Duma jest dużo, ale istniała taka postać historyczna. Wiadomo, że Adam miał żonę Ileanę i miał tylko jednego syna Matei. Wbrew legendom przydomek Neamţu (Niemiec) miał pochodzić ze sposobu ubierania się: na modłę niemiecką, czyli mieszkańca miasta, a nie z chłopska.
Początek jego działalności niezgodnej z prawem datuje się na lata pięćdziesiąte XIX wieku. Stworzył wtedy grupę około 12 osób pochodzących z okolicznych wiosek jak np. pobliska Sasca Montană. Jak w legendzie, rabowali bogatych i rozdawali pieniądze biednym. Były to czasami znaczące sumy, więc dzięki poparciu biednych przez wiele lat banda wymakała się pogoniom. Jednak w końcu Adam Duma został złapany. Osadzono w więzieniu w Oravița i według legendy miał być stracony. W rzeczywistości przeniesiono go do więzienia w Lugoj i po 15 lub 20 latach wypuszczono.
Po odbyciu kary Adam Duma wrócił do swojego zajęcia. Działał na terenie Serbii, ale w 1863 roku wrócił do Rumunii. W prasie cesarstwa austriacko-węgierskiego pojawiło się kilka artykułów napadzie, któremu przewodził. Tym razem łupem jego padły również listy zastawne mieszkańców, które spalił i ogłosił mieszkańcom, że wyzwolił ich z długów.
Zdaje się, że tym razem dobra passa trwał krócej. Został złapany i powieszony bez sądu w pobliżu miasta Vršac, obecnie na terytorium Serbii (około 30 km od Oravița).
Legenda Adama Neamţu
Damian Izverniceanu (1883-1935) napisał powieść Adam Neamţu, na podstawie której Georgee Planianin w 1921 stworzył musical zatytułowany Haiducul Adam Neamtsu. Powstał również komiks według tej powieści.
Rumuński historyk literatury Ionel Bota zaproponował, aby w Oravița powstało muzeum Adama Neamţu. W 2017 roku przygotowano dokumentacje do rewitalizacji i adaptacji budynku znajdującego się przy ul. Mihai Novac nr. 1 w Oravița i zaczęto szukać finansowania tego zadania. Nie udało mi się znaleźć informacji czy zakończyło się to sukcesem.
Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi