Kim byli moi przodkowie, czyli jak dobrze poznać historię swojej rodziny i stworzyć drzewo genealogiczne

Słownik biograficzny teatru polskiego

Strona główna » Blog » Moja genealogia » Słownik biograficzny teatru polskiego

Tajemnica „bilokacji” Henryka Karola Czarneckiego nie dawała mi spokoju. Poprosiłem więc o pomoc członków z dwu lokalnych towarzystw genealogicznych: z racji miejsca działania Górnośląskie Towarzystwo Genealogiczne, a z racji miejsca zgonu Towarzystwo Genealogiczne Ziemi Częstochowskiej. Od członkiń/ów obu towarzystw otrzymałem niecenioną pomoc (można napisać: jak zawsze od genealogów).

Akt zgonu Henryka Karola Czarneckiego
Akt zgonu Henryka Karola Czarneckiego

Krzysztof Bulla z GTG pokazał, że data zgonu 1925 jest fałszywa, a prawdziwa to 1947 oraz nakierował mnie między innym na książkę Słownik biograficzny teatru polskiego. Natomiast w Częstochowie sprawdzili, że żaden Henryk Karol Czarnecki w 1925 roku nie zmarł (dziękuję Hannie Hofman-Polańskiej), a odnaleźli akt zgonu z 1947 roku mojego kuzyna (dziękuję Jackowi Tomczykowi). Tak, mogę napisać, że Henryk Karol Czarnecki był moim kuzynem, ponieważ w akcie zgonu podano, że był synem Henryka i Józefy z domu Geber, urodzony w Warszawie. Dodatkowo z aktu wyczytałem, że jego żoną była Bronisława z domu Foltman. Czyli prawie wszystko się zgadza z odszukanymi przeze mnie dokumentami Czarneckich.

Słownik biograficzny teatru polskiego

Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, PWN 1973
Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, PWN 1973

Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, PWN, Warszawa 1973[/caption]Książka ta jest bardzo ciekawym nabytkiem do mojej biblioteki genealogicznej, ponieważ zawiera ponad 1300 biogramów ludzi związanych z teatrami dramatycznymi, operą, baletem, teatrem lalek i scenografią. Oczywiście, od razu sprawdziłem także Józefa Polkowskiego i jego żonę Ludwikę. Niestety, okazało się, że jednak biogramy nie są w pełni godne zaufania – powtórzono za książką Szenica fałszywą informację, że Józef właściwie nazywał się Olżyński, a pseudonim artystyczny Ludwiki podano jako jej nazwisko panieńskie.
No cóż, książka powstawała w czasach, gdy dostęp do dokumentów był znacznie trudniejszy niż dzisiaj. Z drugiej strony, każdy biogram jest zaopatrzony w wykaz źródeł – często obecnie dostępnych przez Internet, więc można sobie wszystko samemu sprawdzić. Niewątpliwie, gdyby nie ta książka, też tak łatwo nie udało by mi się odszukać daty zgonu Henryka Karola Czarneckiego ani zdobyć tak bogatych informacji, które pewnie będą podstawą do napisania biogramu do Wikipedii (tym razem poprawnego).

Ze względu na cenę i dostępność książkę mogę ze spokojną głową polecić – kilka egzemplarzy jest dostępnych na Allegro w cenach od 6 do 30 zł.

Losy pozostałych córek Jeana Gebera

Do tej pory opisałem drzewo genealogiczne jednej córki Jeana Gebera: Józefy, która wyszła za syna rzeźbiarza Czarneckiego. Pozostały jeszcze dwie: Maria (ur. 1869) i Emilia Fryderyka (ur. 1862).

Emilia Fryderyka w 1884 roku wyszła za mąż za Mariana Ławińskiego, piwowara (dlaczego ciągle w tej genealogii się natykam na piwowarów?! Pisałem przecież, że piwa nie lubię!). W akcie ślubu zapisano, że Marian Ławiński urodził się na Litwie. O mały włos a by mnie to sprowadziło na manowce. Szukałem na Litwie Piotra Ławińskiego i Emilii z domu Respler, a tu okazało się, że dużo ich dzieci się urodziło w Warszawie: Józef Piotr (ur. 1845), Xawera Bibianna (ur. 1847), Emilia Józefa (ur. 1856), Helena Władysława i Karolina Antonina (bliźniaczki ur. 1858). Z wyliczenia, Marian w dniu ślubu miał 31 lat, wynika, że urodził się w 1853 roku — więc może był to jakiś pojedynczy wyjazd — może do rodziny lub za pracą. Bardzo ciekawe jest ile różnych wersji nazwiska panieńskiego żony Piotra: Ryspler, Ryszpler, Rispler i w akcie ślubu Mariana i Emilia Fryderyka Geber: Respler. Małżeństwu w rok po ślubie urodziła się córka Janina.

W 1912 roku Emilia Ławińska ufundowała schronisko św. Heleny dla starców i paralityków, którym zarządzała do swojej śmierci. Mieściło się ono początkowo na Puławskiej 19. W październiku 1932 roku informowano w prasie, że schronisko ma się przenieść do własnego gmachu przy ul. Kawęczyńskiej 67 (obok bazyliki). Nie udało się ustalić, czy przenosiny doszły do skutku. Emilia Ławińska zmarła 9 lutego 1933 roku i późniejszych wiadomości o schronisku brak. Nekrolog podpisali pracownicy schroniska, więc prawdopodobnie mąż i córka już nie żyli. Budynek na ulicy Kawęczyńskiej przetrwał wojnę, ostatni raz na fotoplanie Warszawy jest widoczny w roku 2015.

Helena Ławińska fundatorką schroniska św. Heleny. Kurjer Warszawski 17 października 1932 roku. Polona
Kurjer Warszawski 17 października 1932 roku. Polona

Druga córka Jeana Gebera, Maria, w 1886 roku mając 17 lat, wyszła za mąż za 22-letniego urzędnika bankowego Aleksandra Korwin-Szymanowskiego syna Antoniego i Anieli (o ile dobrze odczytuję imię) z Kazanowskich. W następnym roku urodziła im się córka: Eleonora Aniela Maria Janina Antonina Stanisława Józefa Franciszka (trzy razy liczyłem, aby sprawdzić, czy się nie pomyliłem, tak: 8 imion).
Ojcem chrzestnym był hrabia Stanisław Dunin Wąsowicz. Druga córka, której nadano również 8 imion: Irena, Radosława, Maria, Eleonora, Mieczysława, Aniela, Aleksandra, Jadwiga, urodziła się w 1900. Tym razem ojciec chrzestny to Mieczysław Skarzyński, za to ojciec podpisał się Aleksander Hrabia Korwin-Szymanowski.
Myślałem, że rodzinę tą jako hrabiowską bardzo szybko zlokalizuję, ale nigdzie na nich nie natrafiłem. Napisałem też do Michała Korwin-Szymanowskiego prowadzącego stronę poświęconą tej rodzinie, ale jemu też nic nie mówili Aleksander ani Antonii.

< — Poprzedni wpis o Henryku Karolu Czarneckim i rodzinie Geber

4 odpowiedzi na „Słownik biograficzny teatru polskiego”

  1. Katarzyna Kozłowska

    A Henryk Karol Czarnecki był mężem Franciszki Roesler, od Roeslerów z Pacyny

    1. Maciej Markowski

      No tak, nie podlinkowałem późniejszego artykułu Drzewo genealogiczne rodziny Roesler

  2. mirek

    chciałbym rozmawiać o dokumentach z 1 wojny światowej ,bo to jest ciekawy temat a nawet o metrykach

    1. genealogia

      W czym mógłbym pomóc?
      Pytanie jest sformułowane w sposób bardzo ogólny.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *